Somorjai Ádám OSB: A visegrádi népek történelmi morfológiájához / O wspólnych cechach ludów państw grupy wyszegradzkiej

„Magyarország és Lengyelország két öröklétű tölgy, melyek külön törzset növesztettek, de gyökereik a föld alatt messze futnak, összekapcsolódnak és láthatatlanul egybefonódnak. Ezért egyiknek léte és erőteljessége a másik életének és egészségének feltétele.” (Stanisław Worcell, 1849)

Somorjai Ádám ebben a tanulmányában a visegrádi országok közös vonásait foglalja össze. Tekintettel arra, hogy felismeréseit elsősorban a magyar és a lengyel történelmi tapasztalat párhuzamossága motiválta, kiadványunkban e két nyelven tájékozódhatunk a rokon vonásokról és a különbözőségekről egyaránt. Ajánljuk, hogy előbb csak a 14 térképet lapozzuk át, és ott olvassunk bele, ha valami nem érthető. Majd a szöveg végén tanulmányozzuk a táblázatot, és térjünk oda vissza a főszöveg olvasása közben. Ezt követően a főszöveget olvasgassuk, és csak akkor nézzünk bele a jegyzetekbe, amikor arra ösztönzést érzünk. Végül pedig olvassuk végig csak a jegyzeteket.

„Węgry i Polska to dwa wiekuiste dęby, każdy z nich wystrzelił pniem osobnym i odrębnym, ale ich korzenie, szeroko rozłożone pod powierzchnią ziemi i splątały się i zrastały niewidocznie. Stąd byt i czerstwość jednego jest drugiemu warunkiem życia i zdrowia.” – to słynne słowa Stanisława Worcella

W niniejszym opracowaniu Ádám Somorjai podsumowuje wspólne cechy państw Grupy Wyszegradzkiej. Biorąc pod uwagę, że jego spostrzeżenia były motywowane przede wszystkim paralelizmem węgierskich i polskich doświadczeń historycznych, nasza publikacja jest dwujęzyczna: w tychże dwóch jezykach możemy dowiedzieć się o podobieństwach i o różnicach. Zalecamy, aby najpierw przejrzeć 14 map i przeczytać tekst, jeśli coś nie jest jasne. Następnie należy przestudiować tabelę na końcu tekstu i powrócić do niej podczas czytania tekstu głównego. Dopiero wtedy przeczytaj główny tekst i zajrzyj do notatek tylko, gdy poczujesz się do tego zainspirowany. Na koniec przeczytaj tylko notatki.